W niedawnych badaniach na terenie Kenii, Veronica Waweru, archeolog z Uniwersytetu Yale, odkryła wyjątkowe miejsce, które określiła mianem "arcade" dawnych plansz do gry w mankalę, wyrytych w skałach. To niezwykłe odkrycie rzuca nowe światło na historię i zasięg gry mankala, której początki sięgają starożytnych cywilizacji, w tym osad aksumickich we wschodniej Afryce z VIII wieku naszej ery oraz Starożytnego Egiptu i okresu rzymskiego. Najstarsza znana plansza do gry mankala pochodzi z około 5870 ± 240 roku p.n.e. z neolitycznego stanowiska ʿAin Ghazal w Jordanii, według Savannah African Art Museum.

Odkrycia Waweru, które pojawiły się po informacji o turystach zabierających prehistoryczne siekiery ręczne z prywatnego obszaru ochrony dzikiej przyrody, ujawniają "arcadę" starożytnych plansz do gry w mankalę, wykutych bezpośrednio w skalnym urwisku. Miejsce to, położone wzdłuż równika w centralnych wyżynach Kenii, obejmuje również 19 kurhanów grobowych zbudowanych przez społeczności pasterskie, które zamieszkiwały ten region 5000 lat temu.

Datowanie tych plansz do gry jest trudne, ponieważ są one wyryte w 400-milionoletnich skałach. Waweru zwróciła uwagę, że dolina ta jest pełna tych plansz, jak starożytna sala gier. Z uwagi na erozję niektórych plansz, Waweru wierzy, że ludzie grali w te gry tam bardzo dawno temu.

Waweru zauważyła różnice w stopniu erozji otworów, co sugeruje, że niektóre z nich są starsze od innych. Niektóre z otworów były na tyle głębokie, że mogły wygodnie pomieścić garść kamieni, co sugeruje, że starożytne osoby używały ich do gry w wersję gry mankala, strategicznej gry planszowej dla dwóch graczy, która jest nadal rozgrywana na całym świecie.

Te odkrycia podkreślają wartość współpracy Waweru z lokalnymi amatorami, ludźmi, którzy są głęboko zaznajomieni z krajobrazami regionu i przeszkoleni do identyfikowania zawartych w nich skamieniałości i artefaktów. Takie partnerstwo z lokalnymi mieszkańcami okazało się niezwykle owocne, skutkując odkryciem licznych skamieniałości, artefaktów i nowych miejsc archeologicznych.

Odkrycie potencjalnych plansz do gry w mankalę, wraz z dowodami na praktyki pogrzebowe i codzienne działania życiowe, ukazuje obraz regionu bogatego w historię i aktywność ludzką. Współpraca z lokalną społecznością, traktowaną przez Waweru jako równorzędnych partnerów w procesie badawczym, doprowadziła do licznych odkryć, w tym skamieniałości, artefaktów i nowych miejsc archeologicznych.

To fascynujące odkrycie sugeruje, że rozrywki takie jak gra w mankalę były integralną częścią społecznej struktury życia dawnych ludów zamieszkujących te obszary, co podkreśla znaczenie zaangażowania społeczności w proces tworzenia wiedzy.