Gozo, spokojna siostrzana wyspa Malty, kryje w swoich wzgórzach milczącego świadka tysiącleci historii ludzkości - Świątynię Gigantija. Ten archeologiczny cud, wzniesiony około 3600 lat p.n.e. w epoce neolitu, jest świadectwem starożytnego kunsztu, duchowości i tajemnic minionej cywilizacji.

Świątynia Gigantija stanowi świadectwo starożytnego kunsztu, składając się z dwóch świątyń, Gigantija I i Gigantija II, zbudowanych z masywnych bloków wapiennych, z których niektóre mają ponad pięć metrów wysokości i ważą kilka ton. Jej wyrafinowanie architektoniczne, z precyzyjnymi ustawieniami, odzwierciedla głębokie zrozumienie astronomii wśród prymitywnych zdawałoby się plemion. Pomimo szeroko zakrojonych badań, dokładny cel istnienia tych świątyń pozostaje nieznany. Istnieje wiele teorii sugerujących, że mogła ona służyć jako sanktuarium religijne, miejsce spotkań społeczności lub miejsce pochówku. Jej cechy architektoniczne, dopasowane do wydarzeń niebieskich, wskazują na związek między neolitycznymi wierzeniami a obserwacjami astronomicznymi, ale rozstrzygające dowody pozostają nieuchwytne.

Źródło: InneMedium

W XIX i XX wieku świątynia Gigantija doświadczyła licznych uszkodzeń, grabieży i naturalnej erozji. Wysiłki na rzecz jej ochrony nasiliły się wraz z pracą Sir Temi Zammita, pionierskiego archeologa, który na początku XX wieku intensywnie badał i chronił prehistoryczne miejsca na Malcie. Uznanie świątyni za miejsce światowego dziedzictwa UNESCO w 1980 r. stanowiło punkt zwrotny w jej historii.  Od tego czasu wspólne wysiłki władz lokalnych, zespołów archeologicznych i konserwatorów zabytków koncentrują się na ochronie tego starożytnego cudu. Bieżące inicjatywy wykorzystują zaawansowane techniki konserwatorskie, aby zapobiec jejdalszemu niszczeniu.

Źródło: InneMedium

Sama nazwa "Gigantija" wywodzi się od legendy o gigantach, którzy mieli stworzyć te świątynię w czasach prehistorycznych. Niektóre opowieści sugerują, że te masywne kamienie zostały przeniesione bez wysiłku przez mistyczne moce lub poprzez interwencję bogów lub nieziemskich bytów. Takie mity podkreślają podziw i zdumienie inspirowane imponującymi technikami budowy świątyni w czasach starożytnych. Lokalne legendy często przypisują jej uzdrawiające właściwości oraz duchową moc. Oprócz masywnych kamiennych bloków, świątynia może poszczycić się wyjątkowymi artefaktami, takimi jak rzeźbione dekoracje, postacie zwierząt i liczne symboliczne motywy. Zaintrygowały one badaczy i wywołały różne interpretacje dotyczące ich możliwych znaczeń dla starożytnych budowniczych.

Źródło: InneMedium

Te relikty zainteresowały również wielu uczonych w epoce renesansu, zwłaszcza w XVI i XVII wieku. Okres ten był początkiem wznowienia fascynacji starożytnymi ruinami, co skłoniło artystów i naukowców do dokumentowania i rekonstruowania struktur takich jak Gigantija, za pomocą rysunków i ilustracji. Rysunki i rekonstrukcje z epoki renesansu, choć do pewnego stopnia spekulacyjne, przyczyniły się do zrozumienia i odtworzenia starożytnej architektury Gigantji. To co pozostało do dziś jest zaledwie echem dawnej świętości świątyni. Jej olbrzymie kilkunastumetrowe ściany. zostały zburzone, rozkradzione lub zwietrzały z biegiem lat.

Mimo wieloletnich badań naukowych nad megalitami Malty, wiele aspektów ich historii wciąż pozostaje niejasnych. Jedną z głównych zagadek jest przyczyna upadku megalitycznych świątyń Malty. Istnieje kilka hipotez, takich jak zmiany klimatyczne, wojny domowe, wpływy obcych kultur lub wyczerpanie zasobów naturalnych. Jednak żadna z tych teorii nie została ostatecznie potwierdzona przez naukowców. 

Inną tajemnicą związaną z megalitami Malty jest ich pochodzenie. Niektórzy uczeni sugerują, że zostały zbudowane przez miejscową ludność, podczas gdy inni uważają, że to dzieło imigrantów z innych regionów. I jedni i drudzy zmierzyliby się jednak z problemem zdobycia budulca. Najbliższe kamieniołomy, z których można było pozyskać materiały na konstrukcje tych świątyń, znajdują się w odległości kilku kilometrów od dzisiejszego kompleksu. Może to nie brzmieć dziwnie o ile nie wie się że wyspa Gozo jest niezwykle górzysta, a zdaniem badaczy, metoda przyjęta przez ówczesnych twórców kompleksu, polegała na przesuwaniu kilku a czasem nawet kilkudziesięciu tonowych bloków skalnych po małych kamieniach. Czy jest to możliwe? Oczywiście że tak. Czy brzmi to absurdalnie? Na to pytanie odpowiedzcie sobie już sami.

Źródło: InneMedium

Ten megalityczny cud architektury, ze zrozumiałych względów skłania nas do refleksji na temat tajemnic przeszłości, wierzeń i rytuałów jej twórców oraz co chyba najważniejsze, ich tożsamości. W jaki sposób pradawni Maltańczycy zdołali przetransportować i ułożyć tak masywne bloki kamienne bez użycia współczesnych technologii budowlanych. Ba, bez użycia koła, które bagatela nie zostało jeszcze odkryte przed 5 tysiącami lat. Megalityczne świątynie Malty wciąż należą do najbardziej tajemniczych budowli archeologicznych na świecie. Mimo że naukowcy prowadzą badania nad tymi strukturami od wielu lat, wiele aspektów ich historii wciąż pozostaje niewyjaśnione. Dzięki ciężkiej pracy archeologów, jest jednak szansa, że stopniowo zbliżymy się do odkrycia, kto i w jakim celu wzniósł te fascynujące megalityczne konstrukcje.