ESA, Europejska Agencja Kosmiczna, dokonała przełomowego odkrycia w marsjańskiej atmosferze, wykrywając zjawisko zielonej poświaty nocnej. To zjawisko, odmienne od zorzy polarnej, dostarcza kluczowych danych o atmosferycznych procesach Marsa i może przyczynić się do oświetlenia przyszłych misji na Czerwoną Planetę.

Sonda ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO), która dokonała tego odkrycia, zapoczątkowała nowy rozdział w badaniach nad Marsa. Znaleziona poświata nocna jest widoczna dla ludzkiego oka, co oznacza, że astronauci mogą obserwować ten hipnotyzujący zielony blask podczas nocnych badań polarnej części Marsa. Jest to pierwszy przypadek, kiedy takie zjawisko zaobserwowano w świetle widzialnym na innej planecie niż Ziemia.

Proces tworzenia się marsjańskiej poświaty nocnej rozpoczyna się, gdy dwa atomy tlenu łączą się, tworząc cząsteczkę tlenu około 50 km nad powierzchnią planety. Ta aktywność ma swoje źródło po stronie dziennej Marsa, gdzie promienie słoneczne aktywują cząsteczki dwutlenku węgla, prowadząc do ich rozpadu. Gdy atomy tlenu przemieszczają się na stronę nocną i tracą energię ze Słońca, następuje ich przegrupowanie i emisja światła na niższych wysokościach, co prowadzi do powstania nocnej poświaty.

Naukowcy są zdania, że tworzenie się marsjańskiej poświaty nocnej jest procesem schematycznym. Gdy ultrafioletowe promieniowanie słoneczne osiąga wysokość ponad 70 km, cząsteczki dwutlenku węgla w marsjańskiej atmosferze rozpadają się na tlenek węgla i atomy tlenu. Te atomy tlenu są następnie transportowane przez potężną komórkę Hadleya, która ma gałąź wznoszącą się nad biegunem letnim w ciągu dnia i gałąź zstępującą nad biegunem zimowym na półkuli nocnej. To właśnie w tej zstępującej gałęzi, na wysokości 30-50 km, atomy tlenu rekombinują, tworząc tlen cząsteczkowy i emitując promieniowanie podczerwone.

Odkrycie zielonej poświaty nocnej na Marsie otwiera nowe możliwości dla przyszłych misji kosmicznych. Oświetlenie wytworzone przez poświatę może być wystarczająco jasne, by prowadzić astronautów i łaziki podczas eksploracji polarnych regionów Marsa. Jean-Claude Gerard, główny autor badania z Uniwersytetu w Liege, podkreśla, że te obserwacje są „nieoczekiwane i interesujące” dla przyszłych badań na Marsie.

Lauriane Soret, współpracownik Laboratorium Fizyki Atmosfery i Planet na Uniwersytecie w Liege, zwraca uwagę na znaczenie tej emisji. Według niej, promieniowanie to jest wynikiem rekombinacji atomów tlenu, które powstają w letniej atmosferze Marsa i są przenoszone przez wiatry na wysokie szerokości geograficzne w zimie, osiągając wysokość 40-60 km w atmosferze Marsa. To odkrycie dodaje kolejną warstwę do naszego rozumienia procesów atmosferycznych na Czerwonej Planecie.

Należy zauważyć, że zjawisko nocnej poświaty nie jest unikalne dla Marsa, ale występuje również na Ziemi. W 2011 roku astronauci na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) uchwycili oszałamiające zdjęcie poświaty nad krzywizną Ziemi. Podobnie jak marsjańska poświata, ziemskie zjawisko powstaje przez interakcję światła słonecznego z atomami i cząsteczkami w atmosferze. To zdjęcie przedstawia zielony pas poświaty tlenowej, dając wgląd w piękno ziemskich zjawisk atmosferycznych i podkreślając równocześnie globalne znaczenie badań atmosferycznych.