Naukowcy ustalili już, że ośmiornice są mądrzejsze niż zwykłe bezkręgowce, ale nowe odkrycie sugeruje jeden powód tego - specyficzną analogię molekularną z ludzkim mózgiem.

Zarówno genom ludzki, jak i genom ośmiornicy zawierają dużą liczbę „skoczących genów” lub transpozonów, które mogą się powielać lub poruszać po genomie. Chociaż nie wszystkie z nich są aktywne, te transpozony są uważane za surowce do procesów ewolucyjnych. W nowym badaniu transpozony należące do rodziny LINE (Long Interspersed Nuclear Elements) zostały znalezione w kognitywnej części mózgu ośmiornicy, w tym samym miejscu, w którym można je znaleźć w ludzkim mózgu.

Ostatnie badania wykazały, że transpozony LINE są silnie regulowane w ludzkim mózgu i uważa się, że biorą udział w uczeniu się i pamięci, po części dlatego, że są najbardziej aktywne w hipokampie, gdzie nauka jest kontrolowana. Odnajdując te skaczące geny w tym samym regionie mózgu dwóch gatunków ośmiornic – ośmiornicy zwyczajnej (Octopus vulgaris) i ośmiornicy kalifornijskiej (Octopus bimaculoides) – naukowcy sądzą, że mogli znaleźć kluczowy powód wysokiej inteligencji tych morskich stworzeń. Chociaż wiadomo, że transpozony wykorzystują molekularne mechanizmy kopiowania i wklejania, badanie sugeruje, że w grę wchodzi coś więcej – bezpośredni związek ze złożonością układu nerwowego, w tym mózgu.

Odkrycie pierwiastka z rodziny LINE, aktywnego w mózgach dwóch gatunków ośmiornic, jest bardzo ważne, ponieważ wzmacnia ideę, że te elementy mają określoną funkcję, która wykracza poza kopiowanie i wklejanie. Co więcej, badacze uważają, że możemy zaobserwować przykład ewolucji konwergentnej: kiedy podobne cechy rozwijają się niezależnie u zupełnie niespokrewnionych gatunków i zapewniają taką samą adaptację, która w tym przypadku polega na wyższych zdolnościach poznawczych.

Naukowcy wciąż znajdują ewolucyjne sztuczki i reakcje neurologiczne, które odróżniają ośmiornice od bezkręgowców i czynią je bardziej podobnymi do ssaków pod względem struktury i funkcji mózgu. Mózg ośmiornicy jest pod wieloma względami podobny do mózgu ssaków. Z tego powodu zidentyfikowany element LINE stanowi również bardzo interesującego kandydata do studiowania w celu poszerzenia naszej wiedzy na temat ewolucji inteligencji.

Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie BMC Biology.